"Çalışmak için en çok arzulanan şirketler" diye bir liste hazırlanıyor. Nasıl hazırlandığı çok net olarak biryerlerde yazmasa bile muhtemelen çoğunluğu beyaz yaka olan yüzlerce çalışana en çok çalışmak istediği şirket soruluyordur. Genelde de teknoloji devleri listenin en başlarında yer almaya devam eder sürekli. Hepsi aslında hemen hemen aynıdır, muhtemelen ilk 5 de hiç değişmiyordur.
Temelde bazı kriterler var aslında, ya da en azından aşağıdaki maddeler söylenmiş sorulduğunda;
Google' ın ofisinde kaydırak olduğunu insanların hepsinin çok eğlendiği gibi söylemler sadece bir halkla ilişkiler (PR) çalışmasıdır. Evet doğrudur, böyle bir olay vardır ama Google' ın sadece bir tane ofisinde vardır bu kaydırak. Diğerlerinin hiçbirinde geçerli değildir.
Aslında bunlardan hiçbirisinin şirketin neden tercih edildiği ile alakası yok. Aynı değerlere sahip olan ufak bir şirkette çalışmayı kimse hayal etmiyor. Hayal edilen arzu edilen şirketler hep ismi çok duyulmuş, ürünlerini kendilerinin de kullandığı ve beğendiği şirketlerde çalışmak istiyorlar.
Çok güzel bir noktadayız. Yani aslında ürünleri başarılı olan şirketlerin çalışan bulması da çok kolaylaşıyor. En yetenekli kişileri daha düşük ücretlerle bile çalıştırma şansı yakalıyor işletmeler.
Cevaplarınızı duyar gibiyim. Sanırım şöyle şeyler diyorsunuz şu an;
Ürün ve hizmetleri kopyalanamaz derecede yüksek teknoloji içeriyor diye anlıyorum. Eğer öyle olsa bu şirketler kendi sektörlerinde tek firma olurlardı. Ama hiçbirisi sektörlerinde tek değiller.
Yaşadığımız dünyada fikri mülkiyet hakkı (Intellectual Property Right - IPR) diye bir kavram vardır ve eğer bir fikriniz varsa ve bunun patentini alırsanız fikrinizi güvence altına almış olursunuz. Ya da en azından öyle zannedip rahat rahat uyursunuz. Çünkü patent alma konusunda birçok sınırlandırmalar vardır. Mesela en basiti bir patent alırken sadece belli bir ülkede alırsınız. Yani Türkiye' de patent alırsanız fikrinizi sadece Türkiye' de korumuş olursunuz. Amerika' da Avrupa' da ya da herhangi bir yerde bu ürünü fikri korumuş olmazsınız. Aynı şey Amerika Patent başvurusu için de geçerlidir. Patent sadece alınan ülkede korur. Gerçekten bir koruma istiyorsanız bunu tüm ülkelerde koruma altına almalısınız.
Patent olsa da birşey değişmez aslında. Patentli bile olsa ürününüzü veya hizmetinizi kopyalarlar. Sizden pazar payınızı alırlar ve patent davası açsanız bile uzun mahkemeler sonunda kazanırsınız ya da kazanmazsınız. Ama zarara uğramış olduğunuz kesin olacaktır.
Bence asıl soru bu olmalı. Hangi şirkette olursanız olun bu listeye girebileceğine olan inancınız muhtemelen 'yüzde sıfır' civarındadır. Peki neden böyle düşünüyorsunuz ?
Çalıştığınız şirketin sektörü bu listeye girmek için uygun değil mi? Gerçekten böyle mi düşünüyorsunuz. Listeye bir bakar mısınız. Arama motoru firması, bir cep telefonu üreticisi, bir sosyal medya portali, bir alışveriş sitesi.. Hiçbirisi uzaya araç yollamıyor. En azından şimdilik. Muhtemelen SpaceX de yakında bu listeye girer, belki de girmiştir bile.
Aslında bu listede olma sebeplerini açıklayamazsınız. Çünkü ne sektörleri, ne ürünleri, hizmetleri ne de pazar payları, marka değerleri değil bize çekici gelen, bizi oraya çeken şey.
Oradaki çalışan kültürü aslında o şirketlerin en büyük değeridir ve biz o kültürün bir parçası olmak istiyoruz.
Bir şirketin her türlü ürününü ve hizmetini kopyalayabilirsiniz. Kimi zaman 1 gün içinde kimi zaman 1 hafta içinde her türlü şey kopyalanabilir. Siz reklam filmlerini çekerken bile rakipleriniz aynı ürünü çoktan yapmış, üretmeye başlamış olurlar.
Genelde hepimizin çok güzel kullandığı bir tekniktir bu, açıklayamadığımız şeyleri bir çözümsüzlük ile sonuca bağlamak. 'Eğitim Şart' diyerek çıkarız tüm sosyal tartışmalardan. Ama öyle değil. Bir şirketin kültürü çalışanların ortak kullandığı kelimelerdir, kurdukları cümlelerdir.
Şirket kültürü bir yerde yazmaz. Şirkette bir slogan, ortak değer gibi şeyler varsa ve bu laflar veya kelimeler duvarlara, antetli kağıtlara falan yazılıp duruyorsa bu aslında şirketin sahip olmadığı şeylerdir. Algı yönetimi yapmaya çalışıyordur şirket.
Şirket Kültürü ancak ve ancak insanların ortak bakış açısı ve söylemleridir. Mesela bir problem ile karşılaşıldığında 'Ben hallederim' diyen insanlar varsa bu şirkette çalışmak istersiniz. Çünkü bu şirkette gerçekten halleden ve hallettikçe öğrenen, üreten, ürettiğini kullanan ve kullandıkça iyileştiren ve sahiplenen çalışanları vardır.
Siz aslında bir firmanın ürün veya hizmetini diğer rakiplerine tercih ederken aslında o markanın çalışanlarını tercih ediyorlar.
Sen Ne Düşünüyorsun ?