Neden Kendi Kendine Giden Arabalara İhtiyacımız Olsun Ki
Arabalar akıllandı ve artık kendi kendine gitmeye başladılar. Tesla ile meşhur olmasına rağmen aslında bütün araba firmaları ve hatta google gibi yazılım şirketleri sürücüsüz otomobil konusunda büyük bir hızla çalışmaya devam ediyorlar. Henüz ülkelerin regülasyonları tam olarak oturmadığı için direk sürücüsüz otomobil olarak değil de sürücü asistanı olarak yollarda yerlerini almaya başladılar.
Şimdiye kadar yaptığınız en tehlikeli iş neydi?
Bu soruyu duyduğunuzda çoğunuzun düşünmeye başladığına eminim. Cevap çok kısa ve net: "Araba kullanmak" . Şimdiye kadar her an ölme, öldürme riskinin içinde bulunduğunuz ve saatlerce yaşadığınız başka bir durumda kalmadığınıza eminim. Sadece Türkiye'de değil dünyanın her yerinde hergün sayısız insan ölüyor, sakat kalıyor, yaralanıyor. Maddi hasar da apayrı bir boyutu ama o kadar vahim bir tablo var ki. TUİK'in istatistiklerine göre 2016 yılında yaklaşık 200 bin ölümlü/yaralanmalı trafik kazası olmuş ve bunlarda 7.300 kişi ölmüş, 300 binden fazla kişi yaralanmış. Kaynak
Araç kullanmak insanlara bırakılamayacak kadar tehlikeli bir görev
Sürücüsüz araçlarla kaza miktarı binde 1 seviyelere kadar inecek. Yani belki aynı oranlarla 2026 yılında Türkiye'de 200 ölümlü/yaralanmalı kaza olacak ve 7 kişi ölecek, 300 kişi yaralanacak. Peki bu kazalardan kim sorumlu olacak. İşin etik tarafı da burada başlıyor. Sürücüsü bir araç kaza yapma durumunda kaldığında neye göre karar verecek. Aşağıdaki tabloda 3 değişik senaryo var. İnsanların bile etik olarak karar vermesi zor olan bu durumda araçlar nasıl karar vermeli, bunlar araçlara nasıl öğretilmeli.
İlk senaryoda araç kalabalık içine dalıp birçok kişinin zarar görmesine engel olmak için kendini sağa çevirip oradaki tek kişiye zarar verme riskini mi almalı. O tek kişinin suçu neydi? Ya da ikinci senaryoda tek kişiye çarpmak mı, içerideki yolcuların can güvenliğini tehlikeye atmak mı. Ya da son senaryodaki gibi kalabalık ile yolcuların arasında bir tercih yapma zorunluluğu. Belki bu olaylar için kendiniz sesli olarak söylemeseniz bile tercihlerinizi düşünebildiniz. Olay sadece bunlar kadar basit bile değil. Bir bebek arabası ve yaşlı iki kişi arasında tercihler de var araçların yapması gereken. Neyse, bu yazıdaki konumuz bu değil. Daha sonra tekrar döneriz bu konuya.
Otonom (kendi kendine giden) arabalar yaklaşık 10 yıl içinde hayatımıza iyice girecekler. Yeni değiştirdiğiniz ehliyetleri belki bir daha yenilemeyeceksiniz. Artık çocuklarınıza ehliyet almak gibi bir kavram da kalmayacak. Çünkü araba kullanmak diye bir kavram kalmayacak, kalmamalı.
Arabalarımız olacak mı?
Gün içinde bir arabaya ne kadar süre ile ihtiyaç duyuyorsunuz. Arabasız yapamayacağınızı zaten biliyoruz, o ayrı. En yoğun araba kullandığınuz günlerde sabah akşam işe gelip giderken, öğlen arası yemeğe gidip gelirken, akşam biryerlere gezmeye gidip gelirken. Ortalama 3 saat kadar arabada zaman geçiriyorsunuz. Peki bu hergün bu rutinle mi devam ediyor. Muhtemelen hayır, ayda 60-70 saat kullanmak için bir arabaya sahipsiniz. Hatta bazı evlerde 2 ya da daha fazla araç var. Arabalar evin önünde ya da otoparklarda bekliyorlar.
Bunun yerine sahip olmasak ve paylaşımlı olarak kullansak çok daha effektif olmaz mı. Kimsenin arabası olmasa ve şehirde sadece şimdikinin yüzde biri kadar araç olsa ve bunlardan birini ihtiyaç durumunda çağırsak ve en yakın herhangi bir araç hemen bulunduğumuz yerden gelip bizi alsa. Sokaklardaki park eden milyonlarca arabadan kurtulup oraları yeşil alan yapsak, çocuklar oyun oynasa çok daha güzel olmaz mı. Aynı zamanda vergiler, bakım masrafları ve benzeri giderlerden de kurtuluyor olacaksınız.
Arabalar kalacak mı?
Peki bir adım daha ileriye gidelim arabalara ihtiyaç var mı gerçekten. Ortalama ağırlıkları 1,5 ton olan 4-5 kişilik kocaman yapılara neden ihtiyacımız olsun ki. Hergün İstanbul boğazını geçen sayısız araç neden birbirlerine kenetlenerek ilerleyecek bir tren gibi ilerlemesin, hepsinin yakıt harcamasına neden gerek olsun. O zaman bizim ihtiyacımız aslında ana yollarda giden tren benzeri yapılar ve sokak aralarından bizi bu trenlere kadar ulaştıracak ufak ve rahat kabinler.
Tüm arabalar ortadan kalkacak ve tamamen verimli hale gelmiş olan bir trafik ile insanlar çok daha güvenli ve konforlu bir şekilde ulaşım ihtiyaçlarını çözüyor olacaklar. Bu gelecekte ehliyetlerimize ve araçlarımıza ihtiyacımız yok.
Sen Ne Düşünüyorsun ?